Beschermingsmechanismen en copingstrategieën
We hebben allemaal patronen ontwikkeld die ons dienen te beschermen tegen kwetsbaarheid en afwijzing.
Ondanks dat iedereen ernaar verlangt om vrij en spontaan zichzelf te zijn en behoefte heeft aan vervullende contacten en relaties met anderen, hebben we allemaal onbewuste patronen opgebouwd waarin we onszelf maskeren en werkelijk contact juist uit de weg gaan. De manieren waarop we dit doen zijn legio en afhankelijk van je persoonlijkheid en van wat je hebt meegemaakt.
Beschermingsmechanismen functioneren als onbewuste strategieën die we ontwikkelen om onszelf te beschermen tegen pijn, afwijzing of angst. Deze mechanismen zorgen ervoor dat we ons veiliger voelen in een wereld die niet altijd ruimte biedt voor onze kwetsbaarheid. In plaats van direct in contact te komen met moeilijke emoties, creëren we een buffer, een verdedigingslaag die ons beschermt tegen de harde realiteit van deze gevoelens. Maar terwijl we deze strategieën ontwikkelen om te overleven in de maatschappij, kunnen ze ons ook steeds verder verwijderen van onze authentieke zelf. Wat ooit een manier was om met de wereld om te gaan, wordt uiteindelijk een masker, een kunstmatige constructie die ons ervan weerhoudt om in contact te blijven met onze diepere gevoelens en verlangens.
Ze zijn geënt op het meest basale sturingsmechanisme dat we kennen als mens: het verlangen naar een goed gevoel en het uit de weg gaan van pijn. Dit zorgt ervoor dat we bepaalde eigenschappen uitvergroten en andere eigenschappen juist vermijden of onderdrukken. Zo kan iemand die bang is voor afwijzing, bijvoorbeeld het gedrag van 'perfectie' of 'succes' overdrijven om geaccepteerd te worden. Dit kan zich uiten in een overmatige focus op prestaties, het streven naar externe bevestiging of het altijd streven naar controle en perfectie. Deze uitvergroting van bepaalde eigenschappen is een manier om een gevoel van veiligheid te creëren — als ik perfect ben, kan ik niet afgewezen worden. Maar het gevolg hiervan is dat de kwetsbare delen van onszelf, zoals onzekerheid, falen of emoties van pijn, onderdrukt worden.
Omgekeerd kan de behoefte om kwetsbaarheid te vermijden ertoe leiden dat we andere, minder 'sociaal wenselijke’ eigenschappen verbergen, zoals gevoelens van angst, verdriet of afhankelijkheid. Deze kwetsbare aspecten van onszelf worden vaak gezien als zwakte, iets wat we liever niet laten zien. Dus gaan we, onbewust, gedrag vertonen dat deze emoties maskeert, bijvoorbeeld door agressie te tonen in plaats van verdriet of door dominantie te claimen wanneer we ons eigenlijk onzeker voelen. Wat ooit een manier was om met kwetsbaarheid om te gaan, wordt een strategie die uiteindelijk ons vermogen om authentiek te zijn, in de weg staat.
​
Wat is jouw manier om echt contact uit de weg te gaan?
Wat is jouw licht- en jouw schaduwkant? De kant die je graag laat zien aan jezelf en aan de buitenwereld, en de kant die je liever verbergt of waar je tegen vecht?